วันอาทิตย์ที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2559

พระซุ้มกระรอกกระแต กรุเขาพนมเพลิง อำเภอสวรรคโลก สุโขทัย

 

พระพิมพ์ซุ้มกระรอกกระแต เป็นพระพิมพ์แบบหนึ่งของพระตรีกาย โดยมีพระพุทธ 3 องค์รวมอยู่ในพระพิมพ์องค์เดียวกัน องค์กลางคือกายพระพุทธเจ้าหนึ่ง ด้านข้างสององค์ได้แก่พระธรรมกายคือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าหนึ่ง และกายมนุษย์ที่มีการเกิดแก่เจ็บตายอีกหนึ่ง

พุทธลักษณะ พระพุทธองค์กลาง ปางมารวิชัย ประทับนั่งขัดสมาธิเพชร อง๕พระมีพระวรกายเรียวยาวสมส่วน ทรงเครื่องราชาภรณ์ พระเศียร(ศีรษะ)กลมสวมเทริดรูปกลีบบัว พระเมาลี(มวยผม)(มวยผม)กลมแบน พระเกศ(ยอดผม)เป็นต่อมสั้นรูปดอกบัวตูม พระพักตร์(หน้า)รูปไข่ ปรากฏพระขนง(คิ้ว) พระเนตร(ตา) พระนาสิก(จมูก) พระโอษฐ์(ปาก)รางๆ พระกรรณ(หู)ยาว สวมสังวาลเหนือพระอุระ(อก) ครองจีวรแนบเนื้อห่มเฉียง สังฆาฏิยาวพาดถึงพระนาภี(สะดือ) พระพาหา(แขน)ทั้งสองข้างทอดลงขนานลำพระองค์ต้นพระพาหา(แขน)สวมพาหุรัด(กำไลรัดต้นแขน) พระหัตถ์(มือ)ขวาวางคว่ำบนพระชานุ(เข่า)ลักษณะเข่านอก พระหัตถ์(มือ)ซ้ายวางหงายบนพระเพลา(ตัก) พระชงฆ์(แข้ง)ขวาพับเข้าใน พระชงฆ์(แข้ง)ซ้ายพับเข้าใน สอดใต้พระชงฆ์(แข้ง)ขวาในลักษณะขัดสมาธิเพชร องค์พระประทับนั่งบนรัตนบัลลังก์ทรงสูง ฐานกลีบบัวคว่ำและบัวหงายสองชั้นภายในซุ้มเรือนแก้วเสายกสูง ซุ้มประภามณฑลเป็นอุโมงค์รูปกลีบบัวตามลักษณะพระเศียร(ศีรษะ) เป็นเส้นขนานกันสามเส้น ปลายล่างเป็นหัวกนกวางบนหัวเสา ส่วนบนยอดซุ้มมีพุ่มพฤกษาปรกโพธิ์มีทั้งกิ่งและใบ ด้านขวาและซ้ายมีกระรอกและกระแตจับอยู่บนกิ่งข้างละหนึ่งตัว
ด้านขวาและซ้ายพระองค์กลาง มีพระพุทธยืนสององค์ขนาดเล็กเป็นครึ่งหนึ่งขององค์กลาง ปางสมาธิ ประทับนั่งขัดสมาธิเพชรภายในซุ้มเรือนแก้ว บนฐานบัวขีดสามชั้นรองรับด้วยฐานรูปพาน องค์พระทรงเครื่องราชาภรณ์ พุทธลักษณะเช่นเดียวกับองค์กลาง ทั้งหมดรวมอยู่ในกรอบเส้นนูนแบนสองเส้นขนานกันรูปกลีบบัวขยักเว้าเข้าในบริเวณยอดซุ้มพระพุทธองค์เล็ก
ด้านหลังพระพิมพ์เรียบแบนอมนูนตรงกลางเล็กน้อย แต่งขอบเอียงบาดบรรจบขอบแม่พิมพ์ด้านหน้าได้พอดี ไม่มีการตัดขอบ

1.วัสดุที่ใช้สร้าง ส่วนผสมประกอบด้วย ดินเหนียว กรวดทราย ผงศิลาแลง บดกรองละเอียด น้ำอ้อยน้ำผึ้งเคี่ยวเหนียวเป็นเนื้อเดียว ปั้นเป็นก้อน กดพิมพ์แบบ ตากแห้ง เผาไฟอุณหภูมิ 1,000 องศาเซลเซียส ได้พระพิมพ์ดินเผาสีแดงส้ม ผิวเรียบ เนื้อหยาบเล็กน้อย แข็งแกร่ง มีกรวดทรายผุดขึ้นบนผิวด้านหลัง มีคราบไคลขี้กรุเป็นราดำบางๆเคลือบติดผิวชั้นล่างเป็นหย่อมๆ ชั้นบนปกคลุมด้วยผงดินละเอียดสีเทา ติดตามซอกลึกผิวด้านหน้า
ขนาด กว้างฐาน 6 ซม. สูง 8 ซม. หนา 4 ซม.

2.ยุคสมัย ศิลปะและผู้สร้าง เป็นพระพิมพ์ดินเผาสมัยลพบุรีตอนกลาง พุทธศตวรรษที่ 18 อายุ 800 ปี พุทธประติมากรรมเป็นศิลปะลพบุรี เป็นพระพิมพ์ที่มีศิลปะสูงแบบหนึ่ง สร้างตามคติมหายานปนพราหมณ์ผสมศิลปะขอมโบราณ พระเศียร(ศีรษะ)สวมเทริดก็เป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของศิลปะขอมลพบุรี แกะสลักเป็นพระประติมากรรมนูนต่ำ สร้างเป็นพระพิมพ์ขนาดเล็ก มีลวดลายละเอียดคม ลึก ชัดเจน ได้อย่างวิจิตรอลังการ สวยงาม โดยช่างชั้นเยี่ยมของขอมที่ได้รับการถ่ายทอดฝีมือจากบรรพบุรุษขอมโบราณในกัมพูชา นำมาสร้างฝากฝีมือไว้ในศิลปะลพบุรี บรรจุกรุไว้ที่เขาพนมเพลิง สวรรคโลก สืบต่อพุทธศาสนาตามความเชื่อในสุวรรณภูมิ คือประเทศไทยในปัจจุบัน

พุทธคุณ ยอดเยี่ยมด้านแคล้วตลาด คงกระพัน

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น