พระร่วงนั่งเข่ากว้าง เนื้อชินเงิน กรุวัดเขาพนมเพลิง
อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย
สวรรคโลกเดิมเรียกว่าเมืองเชลียงมีอายุเกือบ
2000 ปี เมื่อถึงสมัยสุโขทัยจึงเรียกชื่อใหม่ว่า “ศรีสัชนาลัย”
ในสมัยของพระมหาธรรมราชาลิไทก็เคยเป็นที่ประทับของพระองค์
และได้ทรงทำนุบำรุงด้านพระศาสนาไว้เป็นอันมาก
พระเครื่องเมืองนี้นิยมสร้างด้วยเนื้อชินเป็นหลัก ควบคู่ไปกับเนื้อดินเผา
มีทั้งศิลปะลพบุรี สุโขทัย อู่ทองและอยุธยาปะปนกัน กรุพระเครื่องเหล่านี้ มักจะอยู่บนเนินเขาเป็นส่วนมาก
เช่น กรุเขาพนมเพลิงเป็นต้น
พุทธลักษณะ
1) องค์พระปฏิมาประทับนั่งราบลอยองค์ปางมารวิชัย ไม่มีฐานบัลลังก์ที่ประทับ
ประดุจลอยไปในอากาศ รูปพระเศียรทรงกลม เม็ดพระศกกลมใหญ่แบบตัดตู่ตอก
พระเมาลียกขึ้นเป็นลอนมวยเล็ก ยอดพระเกศรูปดอกบัวตูมอิ่มสั้น พระพักตร์รูปไข่
พระนลาฏกว้าง พระปรางตอบ พระหนุยาว พระเนตรเป็นเม็ดงา
พระขนงโก่งโค้งยาวติดกันรูปนกบินเชื่อมติดกับสันพระนาสิก พระนาสิกนูนแบน
พระโอษฐ์ลางเลือน พระกันเป็นเส้นแม่พระปราง ยาวจรดพระอังสา พระศอเป็นร่องตื้น
2) พระอุระนูนสูงมาก พระกฤษฎีคอดกิ่ว พระอังสากว้างใหญ่
ครองผ้าจีวรแนบเนื้อห่มดอง เปิดพระอังสาขวา เส้นชายขอบพระจีวรจากพระอังสาซ้ายเป็นเส้นนูนเล็กสอดใต้พระถันขวาวกเข้าซอกพระกัจฉะ
พระสังฆาฏิเป็นแถบนูนพลาดจากพระอังสาซ้ายชายผ้ายาวลงจรดพระนาภีพระพาหาเป็นลำอ้วนทอดลงข้างลำพระองค์พระพาหุ
(ท่อนแขนขวา) หักพระกัประยกขึ้น พระหัตถ์วางกลุ่มพระชานุลักษณะเข่านอก
หักพระกัประพระพาหุซ้ายโค้งเข้าใน พระหัตถ์วางหงายบนพระเพลา
3) องค์พระประทับนั่งราบ พระเพลากว้างมาก
พระชงฆ์และพระบาทวางซ้อนทับบนพระชงฆ์ซ้าย
ในลักษณะขัดสมาธิเข้าฌานสมาบัติจนองค์พระลอยขึ้นไปในนภากาศ
4) พระพิมพ์สร้างเป็นประติมากรรมนูนต่ำปลาจากซุ้มและเครื่องประดับตกแต่งอื่นใด
เน้นให้เห็นเฉพาะองค์พระปฏิมาเพียงอย่างเดียว
ด้านหลังองค์พระแบนเรียบเป็นแอ่งเล็กน้อย
ขนาดฐานกว้าง
3.0 ซม. สูง 3.5 ซม.
ยุคสมัย
ศิลปะและผู้สร้าง
พระพิมพ์นี้สร้างขึ้นในสมัยสุโขทัยยุคต้นราวพ.ศ.
1820 อายุประมาณ 700
ปีศิลปะสุโขทัยตะกวนโดยช่างศิลปกรรมชาวสุโขทัย
ก่อนที่สุโขทัยจะประยุกต์ศิลปะใหม่เป็นสุโขทัยบริสุทธิ์
จนได้รับการยอมรับว่าเป็นฝีมือของช่างไทยแท้ติดอันดับศิลปะงามยอดเยี่ยมของโลกในปัจจุบัน
มวลสารใช้สร้าง
พระร่วงเข่ากว้างเนื้อชินเงินสร้างด้วยโลหะ
2 ชนิดเป็นหลักคือตะกั่วกับดีบุก หลอมละลายเข้าด้วยกันเทลงในเบ้าแม่พิมพ์
ทิ้งไว้ให้เย็นจนแข็งตัวสำเร็จแล้ว แกะออกจากแม่พิมพ์ ได้พระพิมพ์
พระร่วงเข่ากว้างตามจำนวนที่ต้องการ
เมื่อสร้างเสร็จใหม่ๆผิวภายนอกและภายในจะมีสีขาววาววับดั่งเงินยวง
กระทำพิธีบวงสรวงปลุกเสกโดยผู้ทรงอภิญญาเสร็จแล้ว
นำไปบรรจุกรุตามพระเจดีย์และสถานศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพบูชาสืบไป
ในเวลาต่อมามีการเปิดกรุได้พบพระเครื่องเหล่านี้
ด้วยกาลเวลายาวนานที่อยู่ในกรุหลายร้อยปีสภาพภายในกรุทำให้พระเครื่องเกิดสนิมขึ้นตามผิว
มีสี และสีดำที่เรียกว่าสนิมตีนการวมทั้งมีไขขาวเป็นฝ้าแทรกขึ้นปกคลุมตามผิวทั้งองค์เหล่านี้เป็นคุณสมบัติของชินเงินเป็นคราบกรุขององค์พระ
ส่วนขี้กรุมีน้อยเพราะภาชนะที่บรรจุมีความสะอาด
พุทธคุณ
พระร่วงเข่ากว้าง
เขากว้างแสดงถึงการวางอำนาจมีความสำคัญมากด้านหนึ่ง
อำนาจเป็นเงินเป็นทองและสร้างสรรค์อะไรได้หลายอย่าง
การนั่งขึงขังหมายถึงความคงกระพัน เสน่ห์และเมตตามหานิยม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น