ประติมากรรมล้ำค่าอีกหนึ่ง ที่น้อยคนจะได้พบเห็น
พุทธลักษณะ
ปางสมาธิ องค์พระประทับนั่งขัดสมาธิราบแบบขาไขว้เป็นเอกลักษณ์ของพระพิมพ์นาดูน
บนบัลลังก์ฐานบัว 5 ชั้น พระหัตถ์ขวาวางซ้อนบนพระหัตถ์ซ้ายซึ่งวางหงายบนหน้าตัก พระจีวรห่มดองแนบเนื้อเปิดไหล่ขวา
พระเกศาขมวดเป็นตุ้มก้นหอย พระเกศลิ่มเล็กรูปบัวตูม มีรัศมีประภามณฑลรอบพระเศียร
เหนือประภามณฑลขึ้นไปเป็นซุ้มปรกโพธิ์ รอบนอกเป็นเส้นครอบโค้งกรอบกระจก
ฐานบัวส่วนล่างสองชั้น มีพระโมคคัลลานะพระสารีบุตร
ประทับยืนพนมมือหันหน้าเข้าหาองค์พระ ทั้งหมดอยู่ภายในกรอบรูปใบพาย
ด้านหลังพระพิมพ์อูมนูนเล็กน้อย
มีรอยตกแต่งด้วยมือเป็นคลื่น เอียงลาดลงขอบพิมพ์ สันขอบหนา 7 มม.
1. วัสดุและทัพสัมภาระการสร้างพระพิมพ์
ส่วนผสมประกอบด้วยดินเหนียว, กรวด, ศิลาแลง และแกลบ เมื่อเผาแล้ว
ทำให้เนื้อพระแข็งแกร่ง พระพิมพ์เป็นดินเผาสีแดงคล้ำ
เนื้อดินจับตัวกันกลายเป็นผลึกหินแล้ว ใช้แท่งโลหะเคาะ จะมีเสียงกังวานเหมือนระฆัง
คราบไคลสีดินโคลนเคลือบบางๆเกาะติดผิวแน่นทั้งด้านหน้าและหลัง
เป็นหลักฐานอยู่ในกรุด้วยเวลายาวนาน
ขนาดของพระพิมพ์
กว้างฐาน 8 ซม. สูง 14 ซม.
2. ยุคสมัยการสร้างและศิลปะ
ลักษณะพุทธประติมากรรมเป็นแบบผสมระหว่างศิลปะทวาราวดีกับศิลปะลพบุรี
มีส่วนละม้ายศิลปะขอม กรมศิลปากรกำหนดอายุของพระพิมพ์นาดูน
อายุการสร้างอยู่ระหว่าง พุทธศตวรรษที่ 14-15 ประมาณ 1,300 ปี
ความงดงามและความเก่าแก่ของพระกรุนี้จัดอยู่ในยุคปลายคุปตะหรือต้นปาละของศิลปะอินเดีย
การแตกกรุ
สถูปขนาดใหญ่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุแห่งเมืองนครจำปาศรี อำเภอนาดูน
จังหวัดมหาสารคามพังทลายลงมาทางด้านทิศตะวันออก
พระพิมพ์ไม่ได้ถูกบรรจุไว้ในกรุหรือภาชนะอื่นใด จมอยู่ในดินไม่ลึก
ฝังอยู่เปะปะทั่วไป พระพิมพ์คงติดประดับไว้ตามซุ้มด้านข้างพระสถูป
และวางกองไว้ที่ฐาน เมื่อสถูปล้มฟาดไปทางใด พระพิมพ์ก็จะปรากฏมีมากด้านนั้นๆ
การแตกกรุค้นพบโดยบังเอิญ
โดยเจ้าของนาไปปลูกผักในที่นาของตน ได้พบพระพิมพ์แบบต่างๆ จึงนำไปขายในตัวจังหวัด
กระทั่งชาวบ้านรู้ข่าวว่า จึงลุกฮือไปแย่งกันขุด เมื่อเดือนมิถุนายน 2522
3. ผู้สร้าง
จากอักขระที่ปรากฏอยู่บนแผ่นพระพิมพ์ดินเผาบางองค์ ซึ่งใช้ดินสีแดง
เขียนด้วยของแหลมลงในเนื้อดินนั้น ทำให้ทราบว่า คำจารึกส่วนใหญ่ ได้สร้างพระเหล่านี้ขึ้นเพื่อการกุศลผลบุญ
มีจารึกตอนหนึ่งกล่าวว่า “พระเจ้ากะลามาแตง สร้างไว้เพื่อทำบุญ” แสดงว่าพระพิมพ์ดินเผากรุพระธาตุนาดูน
กษัตริย์มอญปกครองอาณาจักรนครจำปาศรี อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม
เป็นผู้สร้างไว้เมื่อประมาณ 1,300 ปีมาแล้ว
พุทธคุณ
ทางด้านแคล้วคลาดสูงมาก
