วันเสาร์ที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2561

พระร่วงยืนประทานพร เนื้อดิน กรุวัดมหาธาตุ สุโขทัย ศิลปะสุโขทัยล้อแบบทวาราวดีและลพบุรี

 


พระร่วงยืนประทานพร เนื้อดิน กรุวัดมหาธาตุ สุโขทัย  ศิลปะสุโขทัยล้อแบบทวาราวดีและลพบุรี

กรุงสุโขทัยได้ชื่อว่า เป็นเมืองพระร่วง มีพระร่วงครองราชย์อยู่หลายพระองค์ และที่สุโขทัยนี้มีผู้พบพระเครื่องพิมพ์พระร่วงมากพิมพ์ มากเนื้อ มากกรุด้วยกัน วัดมหาธาตุหรือวัดใหญ่นับเป็นแหล่งรวมเอาพระร่วงไว้มาพิมพ์ประมาณมากกว่า 15 พิมพ์ขึ้นไป แต่ละพิมพ์ชวนให้น่าสนใจศึกษายิ่ง มีการสร้างไว้ทั้งประเภทเนื้อชินเงิน ชินเขียว และเนื้อดินด้วย ส่วนศิลปะแต่ละองค์นอกจากเป็นศิลปะสุโขทัยแล้ว ช่างยุคนั้นยังนิยมเอาศิลปะลพบุรี อู่ทอง และศิลปะสูงขึ้นไปอีก คือศิลปะทวาราวดี ศรีวิชัย พระร่วงกรุนี้มีการสร้างล้อแบบไว้เป็นอย่างมากทีเดียว จะพบพระเครื่องที่กำเนิดตั้งแต่สุโขทัยยุคต้น อายุ 700 ปีก็มี 600 ปีก็มี หรือต่ำลงมาจนถึงสมัยอยุธยาก็มี ด้วยเพราะการสร้างพระเครื่องมิได้หยุดนิ่งทั้งพุทธลักษณะและศิลปะจึงแปรเปลี่ยนไปได้ ในด้านพุทธคุณแล้วขึ้นชื่อว่า พระร่วงแห่งสุโขทัยย่อมเกรียงไกรสมกับพระนามที่ว่า “พระร่วงโรจนฤทธิ์” ไว้ไม่ผิดเลย

พุทธลักษณะ
1) องค์พระปฏิมาประทับยืนปางประทานพร พระเสียรกว้างกลม พระเกศาเรียบรวบขึ้น พระเกศมาลาเป็นมวยเล็ก พระรัศมีจีบเล็กยอดแหลม พระพักตร์แบนกว้าง พระนลาฏกว้าง พระขนงโค้งยาวติดกันรูปนกบิน พระเนตรโปน พระนาสิกแบน สันพระนาสิกจรดพระขนง พระโอษฐ์แบะ พระหนุป้านแคบ ลักษณะเหล่านี้ล้อแบบศิลปะทวาราวดี พระกรรณแนบพระปราง พระศอตื้นเป็นร่องแคบ
2) พระอังสากว้าง พระอุระเป็นเนื้อนูนแล้วเรียวลงมายังพระปรัศว์ทีเว้าคอด พระอุทรอวบ พระนาภีเป็นหลุมกลม ครองพระจีวรแนบเนื้อห่มคลุมทั้งองค์
3) พระพาหาทั้งสองทอดลงข้างลำพระองค์ พระกรซ้ายทิ้งลงอ่อนโค้งเล็กน้อย ตามพระโสณี พระหัตถ์แผ่ดรรชนีชี้ลงพื้น หักพระกัประยกพระกรขวาเฉียงขึ้นแนบพระอุระ หงายพระหัตถ์ไปข้างหน้าปิดพระถันลักษณะประทานพร พระโสณีผายลงจากพระอุทร พระอุระเป็นลำคู่ขนาน พระชงฆ์เรียวลง จนถึงข้อพระบาท ครองพระสบงจับจีวรระหว่างพระอุระเป็นแผ่นแบนยาวลงคลุมถึงเหนือข้อพระบาท พระประคดเอวเป็นแถบใหญ่ ริมขอบพระจีวรห่มคลุมพระองค์เป็นแผ่นแผ่อยู่ข้างลำพระองค์ ทิ้งชายลงมาจากพระกัประขวาและปลายพระดรรชนีซ้ายยาวลงถึงกลางพระชงฆ์
4) องค์พระปฏิมาเป็นประติมากรรมนูนต่ำ ประทับยืนตรงบนฐานฝักบัวชั้นเดียว พระบาทแนบชิดยื่นไปข้างหน้า ลักษณะเหล่านี้ล้อแบบศิลปะลพบุรี ประดิษฐานภายในกรอบรูปใบหอกยอดแหลม กรอบล่างโค้งครึ่งวงกลม ด้านพระปฤษฎางค์เป็นพื้นผนังเรียบไม่มีเครื่องประดับตกแต่งใดๆ เน้นความเรียบง่าย ลักษณะเหล่านี้เป็นศิลปะสุโขทัยบริสุทธิ์ ด้านหลังพระพิมพ์ผิวเรียบเป็นคลื่นเล็กน้อยจากการแต่งพิมพ์

ยุคสมัย ศิลปะและผู้สร้าง
สมัยสุโขทัยยุคต้น ระหว่างพ.ศ. 1800-1850 ศิลปะการสร้างพระพุทธรูปและพระเครื่องสืบต่อจากสมัยลพบุรียังไม่มีรูปแบบเป็นดอกลักษณ์ของตนเอง จึงต้องอาศัยการล้อแบบศิลปะในสมัยก่อนหน้าขึ้นไป เช่นศิลปะแบบวัดตะกวน เป็นศิลปะสุโขทัยผสมศิลปะลังกา พระร่วงยืนเนื้อดินองค์นี้ก็เป็นพระพิมพ์หนึ่งที่เป็นศิลปะผสมของศิลปะสุโขทัยล้อแบบ ศิลปะทวาราวดีและศิลปะลพบุรี ผู้สร้างคือช่างชาวเมืองสุโขทัยในสมัยนั้น อายุพระพิมพ์ราว 700  ปี เป็นพระเครื่องที่หายากไปแล้ว ไม่พบเห็นง่ายนักในปัจจุบัน

วัสดุใช้สร้าง
พระเครื่องเนื้อดินของจังหวัดสุโขทัย การเผาใช้ความร้อนสูง ปรากฏว่าเนื้อเป็นสีน้ำตาลไหม้ บางองค์ผิวเหมือนเคลือบ เป็นเนื้อที่แกร่งที่สุดหรือสีเขียว พบในกรุเตาเหล็ก เตาชะเรียงมาก เนื้อสีแดงซึ่งนับว่าได้ความร้อนน้อย ก็เป็นเนื้อกระเบื้องที่แข็งแกร่ง ขี้กรุเป็นผงดินละเอียดสีนวลเหลืองอ่อนเคลือบติดผิวตามพื้นส่วนลึก ด้านหน้าหนาแน่น และด้านหลังเล็กน้อยเป็นธรรมชาติของพระอยู่ในกรุมานาน
ขนาด กว้าง 2 ซม. สูง 5 ซม. หนา 0.5-0.7 ซม.

พุทธคุณ
พระพุทธคุณส่วนมากมักจะเน้นหนักทางด้านคงกระพันชาตรี ชื่อปรากฏเป็นที่อัศจรรย์มานานแล้ว



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น