พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด เนื้อดินเผาสีดำ ทุ่งเศรษฐี กำแพงเพชร

 

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด เนื้อดินเผาสีดำ ทุ่งเศรษฐี กำแพงเพชร

กรุที่พบส่วนใหญ่อยู่ทางฝั่งจังหวัด พบทางฝั่งทุ่งอยู่บ้าง แต่มีจำนวนน้อย

พุทธลักษณะ

1.เป็นพระพิมพ์ปางมารวิชัยหรือสะดุ้งมาร ประทับนั่งขัดสมาธิราบบนอาสนะเป็นเส้นขีด ปฏิมากรสร้างขึ้นโดยอาศัยรูปแบบของดอกบัวตูม ตามความเชื่อของคติพุทธแต่โบราณ มีกรอบพิมพ์ใหญ่มนด้านล่างและเรียวไปทางด้านบน ด้านหน้านูน หลังอูมคล้ายพระกำแพง ลูกแป้งเดี่ยวลักษณะคล้ายดอกบัวตูม ถ้ากดให้แบนลงไปจะกลายเป็นพิมพ์พระนางกำแพงกลีบบัว

2.ด้านบนเล็กชะลูด เนื่องจากกรอบพิมพ์ด้านบนเรียวเล็กกว่าด้านข้าง ทำให้รูปองค์พระด้านบนเล็กไปด้วย จะมีกรอบเส้นเป็นเส้นลวดครอบองค์พระ พระเกศเป็นลำเรียวยาวไปจรดกับขอบเส้นลวดที่ไปบรรจบกันที่ยอดชั้นบนสุด ปลายกรอบจะมนไม่แหลม

3.องค์พระตื้นล่ำ พรพักตร์รูปผลมะตูมเรียบไม่ปรากฏรายละเอียด พระศอแคบ พระอุระใหญ่ พระพาหาทั้งสองทอดลงข้างลำพระองค์ เบื้องขวายกพระกรชิดเอว พระหัตถ์กุมพระชานุลักษณะเข่านอก เป็นศิลปะสมัยอู่ทองยุคต้น เบื้องซ้ายหักพระหักพระกัประวางพระกรทอดเฉียงลงไปถึงกลางพระเพลา ปลายพระชานุทั้งสองเป็นปั้นหนาลักษณะเข่าแคบ พระเพลาขวาวางราบบนพระเพลาซ้ายบนอาสนะเส้นขีด

ยุคสมัย ศิลปะและพิมพ์

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ดเป็นพระพิมพ์สกุลกำแพงเพชรศิลปะอู่ทองยุคต้น(อกเล็กเข่าแคบ) ปลายสมัยสุโขทัยพุทธศตวรรษที่19 อายุถึงปัจจุบันราว 600 กว่าปี ปฏิมากรออกแบบพิมพ์โดยมีพระนางกำแพงกลีบบัวเป็นต้นแบบ แต่พระนางกำแพงกลีบบัวแบนและกว้างกว่า ส่วนพระกำแพงเม็ดมะเคล็ดอูมนูน และส่วนล่างแคบกว่า ปลายบนมนกลมเรียวเล็ก ลักษณะนี้จำลองมาจากกลีบดอกบัวเหมือนกัน พระกำแพงเม็ดมะเคล็ดส่วนใหญ่เป็นพระที่ขึ้นจากกรุด้านฝั่งจังหวัด มีพบอยู่หลายกรุหลายวัด เช่น วัดกโลทัย วัดช้างล้อม วัดป่ามืด วัดอาวาสน้อย วัดอาวาสใหญ่ ฯลฯ ดังนั้นผู้สร้างต้องเป็นพระมหากษัตริย์ เป็นพิธีหลวงสร้างครั้งละจำนวนมากพอสมควร แบ่งบรรจุตามเจดีย์วัดต่างดังกล่าว เพื่อสืบต่อพระพุทธศาสนาตามคติความเชื่อแต่โบราณ

วัสดุใช้สร้าง สีดำเป็นเนื้อดินผสมว่าน การผสมพืชเข้าเนื้อพระ ความประสงค์คือต้องการให้คุณสมบัติวิเศษของพืชดำรงไว้ การเผาแค่เป็นถ่านสีดำหรือหม่นปูนเขียว ว่านก็ยังมีคุณภาพอยู่ การเผาจึงใช้ความร้อนต่ำ ให้เนื้อพระเป็นสีดำ ส่วนสีแดงเป็นเนื้อดินผสมว่านและแร่ดอกมะขาม เผาไฟอุณหภูมิสูงจนแร่ดอกมะขามละลายเป็นดวงสีแดงประแต้มทั่วไปบนผิว เมื่อพระขึ้นจากกรุถูกล้างทำความสะอาด เมื่อนำไปใช้ส่วนที่นูนสูงถูกสัมผัสจะเรียบผิวเป็นมัน ขี้กรุเป็นดินสีแดงลูกรังสำหรับกรุฝั่งจังหวัด และเป็นดินสีเทานวลสำหรับกรุฝั่งทุ่ง เคลือบติดบนผิวตามซอกลึก

พุทธคุณ มหาโชคมหาลาภ เมตตาและแคล้วคลาด

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด องค์อื่นๆ

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด เนื้อดินเผาสีแดง ทุ่งเศรษฐี กำแพงเพชร วันพฤหัสบดีที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2560

พระกำแพงเม็ดมะเคล็ด เนื้อดินเผาสีดำ ทุ่งเศรษฐี กำแพงเพชร วันพฤหัสบดีที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2560